(۳۶/۰)،استحقاق/بزرگ منشی(۳۹/۰)،خویشتن­داری(۴/۰) و معیار سرسختانه(۴۱/۰) بیشترین واریانس رفتارهای پرخطر را در دانش آموزان تبیین می سازد.
کلیدواژه: طرحواره ناسازگار اولیه،رفتارهای پرخطر،
فصل اول مقدمه پژوهش
۱-۱-مقدمه
نوجوانی یکی از دشوارترین، تنش زاترین و در عین حال هیجان انگیزترین دوره زندگی، هم برای خود نوجوان و هم والدین و مربیان به شمار می آید. در خلال این دوره، لذت ناشی از استقلال و خودمختاری، صمیمیت، خوش بینی و امید به آینده از زمره لذات جدیدی هستند که قبل از آن تجربه نشده اند.

تغییرات روانی اجتماعی، شناختی و بیولوژیکی در دوره نوجوانی، فرصت­های تحولی بی­شماری را برای نوجوان فراهم می­ کند تا در رفتارهایی درگیر شود که به طور ضمنی، در اتخاذ سبک زندگی همراه با سلامت و یا به خطر انداختن سلامت اهمیت دارد (هریس، دانکن و بایس جولی، ۲۰۰۲ ). از طرفی، نوجوانان به کشف موقعیت های مخاطره ای تمایل دارند و این امر ظرفیت آنها را برای نداشتن زندگی طولانی و حتی مرگ بالا برده است (استویبر و گاد^[۱]، ۱۹۹۵).
کرکمر و گرین^[۲] (۲۰۰۰) مخاطره جویی را تمایل برای درگیر شدن در رفتارهایی می دانند که تهدید آمیز است یا به سلامت ذهنی و فیزیکی شخص آسیب می رساند. درباره‌ی این که چه عواملی باعث می‌شود بعضی افراد میل به رفتارهای پرخطر داشته باشند، نظریه‌های مختلفی وجود دارد.
طرحواره­ها، هسته اصلی خودپنداره­ی فرد را تشکیل می­ دهند و پردازش اطلاعات فرد را درباره خود، دنیا و دیگران هدایت می­ کنند. طبق نظریه یانگ طرحواره­های ناسازگار اولیه موضوعات ثابت، فراگیر و پایداری هستند که از خاطرات، هیجان­ها، شناخت­ها و احساس­های بدنی تشکیل شده ­اند. این طرحواره­ها از طریق تعامل خلق و خوی کودک با تجربیات منفی و مداوم وی شکل می­گیرند و به سازگاری فرد با خانواده یا محیطش کمک می­ کنند. اما، این طرحواره­ها در دوران­های بعدی زندگی ممکن است ناسازگارانه باشند، زیرا طرحواره­ها انعطاف­ ناپذیر و در مقابل تغییر مقاوم هستند.این طرحواره ها باعث تحریک افکار خودآیند منفی و ناراحتی روانی شدیدی می­شوند. به این ترتیب، طرحواره­ها ممکن است هسته­ی اصلی آسیب­شناسی در بسیاری از اختلالات باشند(فتی و همکاران، ۱۳۸۸).
از آن جا که طرح­واره­ها نیز بنیادهای شناختی فرد را تشکیل داده و می­توانند رفتارهای فرد را شکل داده و به آن سمت و سو دهند، لذا می­توان بین طرحواره­های ناسازگار اولیه به عنوان بخش زیرین و سخت شناختهای افراد که اغلب در دوره های تحولی رشد شکل گرفته­اند، با رفتارهای ناسازگارانه در مقاطع بعدی رشد افراد، رابطه برقرار نمود طرحواره­ها از جمله علل فردی و روانشناختی است که در مطالعه­ وابستگی به مواد از اهمیت ویژه ای برخوردارند، طرحواره­ها موجب سوگیری در تفسیرهای فرد از رویدادها شده و این سوگیریها خود را به صورت نگرشهای تحریف شده، گمانه­های نادرست، اهداف و چشمداشت­های غیر واقع­بینانه نشان می­ دهند، طرحواره­های ناسازگار اولیه، الگوها یا درونمایه­های عمیق و فراگیری هستند که به رابطه­ فرد با خود یا دیگران ارتباط دارند و به شدت ناکارآمد هستند(حقیقت منش،۱۳۸۶).
در این پژوهش به بررسی نقش طرحواره های ناسازگار اولیه بر رفتارهای پرخطر دانش آموزان مقاطع سوم متوسطه و پیش دانشگاهی شهرستان فریمان پرداخته شده است.
۱-۲-بیان مسأله
در عصر حاضر به علت پیشرفت های فناوری و تأثیر مستقیم آن برکیفیت زندگی انسان، پرداختن به مسئله سلامت و عوامل تأثیرگذار بر آن اهمیت ویژه­ای یافته است و تأمین سلامتی افراد جامعه یکی از مهمترین مسائل اساسی در هر کشوری محسوب می شود(نیدوو^[۳]،۲۰۰۰).
یکی ازموارد جدی تهدیدکننده سلامت که در سال­های اخیر با توجه به تغییرات سریع اجتماعی، ازسوی سازمان­های بهداشتی، مجریان قانون و سیاست­گذاران اجتماعی به عنوان یکی از مهمترین مشکلات موجود در جامعه مورد توجه قرارگرفته است شیوع رفتارهای ­پرخطر در میان اقشار مختلف می­باشد (پورافکاری ،۱۳۸۳). به عنوان مثال پیش بینی شده است که تا سال ۲۰۳۰ تنها میزان بیماری­ها و مرگ و میر ناشی از مصرف دخانیات به رقم ده میلیون نفر در سال برسد (اسلاسکی^[۴]، ۲۰۰۴).
اگر پیامدهای جسمی، روانی و اجتماعی سایر رفتارهای پرخطر مانند سوء مصرف مواد، خشونت و ایدز را نیز به حساب آوریم، آسیب­های وارده چند برابر می­ شود. هر چند که هیچ یک از اقشار جامعه از عواقب رفتارهای تهدید کننده سلامت در امان نیستند اما بعضی از گروه های اجتماعی از جمله نوجوانان درمعرض خطر بیشتری قرار دارند. بطوری که بسیاری از قربانیان رفتارهای پرخطر در آینده از میان نوجوانان امروزی خواهند بود. بسیاری از نوجوانان در مقابله با دشواری­ها و بحران در دوره نوجوانی دست به رفتارهایی می­زنند که سلامت حال و آینده آنها را مورد تهدید قرار می­دهد. مصرف مواد، خشونت و رفتارهای جنسی ناایمن، عوامل بسیاری از موارد مرگ ­و میر در سنین نوجوانی و اوایل بزرگسالی را تشکیل می­ دهند(لیندبرگ ، باگست و ویلیامز^[۵]،۲۰۰۰). درحالی که بزرگسالان ، بیشتر از بیماریهایی چون سرطان، نارسائی­های قلبی-عروقی و دیابت آسیب می­پذیرند(اوزر^[۶]و همکاران،۲۰۰۳). بر اساس آمارهای پیش ­بینی شده توسط بانک جهانی در رابطه با شاخص­ های توسعه جهانی در سال ۲۰۰۵ حدود ۸٫۵ میلیون نفر جمعیت کشورمان را نوجوانان ۱۴ تا ۱۸ ساله تشکیل داده اند که این میزان معادل ۱۲٫۵ درصد جمعیت کشور بوده است.(سازمان ملی جوانان ،۱۳۸۱).
علی رغم تلاش بسیاری که در دو دهه اخیر در جهت افزایش آگاهی عمومی نسبت به مضرات و خطرات رفتارهای پرخطر صورت گرفته است همچنان با افزایش روز افزون این رفتارها بویژه در میان جوانان و نوجوانان روبرو هستیم . مطالعات نشان داده­اند که اغلب رفتارهای پرخطر از جمله مصرف سیگار، الکل، مواد مخدر و رفتارهای جنسی نا ایمن در سنین قبل از ۱۸ سالگی آغاز می شود(برگمن و اسکات^[۷]،۲۰۰۱).
توجه به رفتارهای پرخطر در میان نوجوانان و تلاش در جهت شناخت و پیشگیری آنها از اواخر دهه ۱۹۸۰ از ایالات متحده آغاز شد و گسترش روز افزونی در میان سایر جوامع داشته است.از سال ۱۹۹۱ ایالات متحده یک برنامه ملی مدرسه مدار تحت عنوان” سیستم نظارت بر رفتارهای پرخطر جوانان^[۸]” را طراحی و به اجرا گذارده. که ارزیابی ۹ مقوله از رفتارهای پرخطر در نوجوانان- شامل خشونت، خودکشی، بی ملاحظگی در رانندگی، مصرف دخانیات، الکل و مواد، رفتارهای پرخطر جنسی که احتمال ابتلاء به ایدز یا بیماری های مقاربتی را داشته باشند، رفتارهای تغذیه ای نا سالم و عدم انجام فعالیت های بدنی و ورزشی را در بر می گیرد.در ایران نیز مدتی است که توجه به رفتارهای پرخطر در نوجوانان و راه های مقابله با آنها آغاز شده است.
دلایل رفتارهای خطرجویی متفاوت است از جمله انگیزه های هیجان­خواهی، ترس­های بی­کفایتی، نیاز به تحکیم هویت مردانه و انگیزه­ های گروهی نظیر فشار همسالان. این رفتار ممکن است بازتاب تخیلات همه توانی برخی از نوجوانان نیز باشدکه خود را در مقابل صدمات وجراحات آسیب ناپذیر تصور می­ کنند(پورافکاری ، ۱۳۸۳).
گروهی از محققان نیز، بر نقش محوری طرحواره های شناختی، در حفظ و ثبات رفتار پرخطر و پرخاشگرانه در زمان و موقعیت های گوناگون تأکید داشته اند.(ارون و هیوسمان^[۹]،۱۹۹۱؛ هیوسمان،۱۹۸۸)در این خصوص، کریک­و دودیج^[۱۰](۱۹۹۴) با ارائه مدل پردازش اطلاعات اجتماعی، نقش ساختارهای ذهنی، بویژه طرحواره­های شناختی را درتنظیم رفتارهای پرخطر و پرخاشگرانه مهم تلقی کرده ­اند.هیوسمان (۱۹۸۸) نیز معتقد است که رفتار پرخاشگرانه به علت درونی شدن تعداد زیادی از طرحواره های پرخاشگر، در ساختار ذهن فرد، بروز می کند.
طرحواره های ناسازگار اولیه اساسا مضامین نا آشکار و ناهوشیارند که توسط افراد حفظ می­شوند. این طرحواره ها به عنوان الگویی برای پردازش تجارب به کار می روند و در نتیجه در سرتاسر زندگی گسترش می یابند و رفتارها، افکار، احساسات و روابط بین شخصی را تعیین می کنند. طرحواره های ناسازگار اولیه غالبا ناکارآمد و پایدارند. فرض بر این است که طرحواره ها به صورت مستقیم و غیر مستقیم باعث بروز مشکلات و ناراحتی هایی نظیر: افسردگی، تنهایی یا روابط مخرب دیگر می شوند(یانگ، ۲۰۰۸).
طرحواره های ناسازگار به عنوان زیرساخت های شناختی منجر به تشکیل باورهای غیرمنطقی می شوند. طرحواره­ها دارای مؤلفه­ های شناختی، عاطفی و رفتاری هستند . هنگامی که طرحواره­های ناسازگار اولیه فعال می­شوند سطوحی از هیجان منتشر می­ شود و مستقیم یا غیرمستقیم منجر به اشکال مختلفی از آشفتگی­های روان شناختی نظیر افسردگی، اضطراب، عدم توانایی شغلی، سوء مصرف مواد، تعارضات بین فردی و مانند آن می­ شود با توجه به مطالب فوق پژوهش حاضر در نظر دارد به خاطر گستردگی و ارتباط نزدیکی که بین طرحواره های ناسازگار اولیه و رفتارهای پرخطر وجود دارد به طور جامع این دو متغیر را در رابطه با هم مورد بررسی قرار دهد.و اهمیتی که این مؤلفه در ظهور رفتارهای پرخطر دانش ­آموزان دارد را به نوعی تبیین نماید. لذا سوال اصلی این است که آیا بین طرحواره­های ناسازگار اولیه و رفتارهای پرخطر در دانش آموزان مقطع متوسطه رابطه ای وجود دارد یا خیر؟
۱-۳-اهمیت و ضرورت پژوهش
علی رغم تلاش بسیاری که در دو دهه اخیر در جهت افزایش آگاهی عمومی نسبت به مضرات و خطرات رفتارهای پر خطر صورت گرفته است همچنان با افزایش روز افزون این رفتارها بویژه در میان جوانان و نوجوانان روبرو هستیم. مطالعات نشان داده اند که اغلب رفتارهای پرخطرازجمله مصرف سیگار، الکل، موادمخدرو رفتارهای جنسی ناایمن درسنین قبل از ۱۸سالگی آغازمی شوند. (برگمن و اسکات،۲۰۰۱). در دهه های اخیر روان شناسان دربررسی اختلالات و آسیب ها دریافته اند که این اختــــلالات در ناتوانی برخی افراد درتحلیل های خود وموقعیت خود ریشه دارند. بنابراین با توجه به تغییرات و پیچیدگی های روز افزون جامعه و گسترش روابط اجتماعی ، آماده سازی افراد به خصوص نسل جوان جهت رویارویی با موقعیت های دشوار امری ضروری به نظر می رسد. (طارمیان،ماهجویی و فتحی، ۱۳۸۷)
از آنجا که رفتارهای پرخطر می تواند به میزان قابل توجهی تحت تاثیر زندگی جوانان و کسانی که در اطراف آنها، ضروری است که والدین، مربیان و سایر بزرگسالان نگران از شیوع این رفتارها، از عواملی که احتمال بروز آنها را افزایش دهد، و آنچه که می ­تواند منجر به کاهش و یا جلوگیری از این خطرات بکند آگاه شوند.(سونگ ، گلانتز و هالپرن-فلشر^[۱۱]، ۲۰۰۹).
از طرفی با توجه به این مسأله که امروزه شیوع رفتارهای پرخطر جوانان به یکی از مهم ترین و گسترده ترین دل نگرانی های جوامع بشری تبدیل شده است و به رغم فعالیت های گذشته، رفتارهای پرخطر در سطح جهان دارای رشد تصاعدی بوده است لذا با توجه به این شرایط باید جاه طلبی های جوانان را درک نموده و به خلق فرصت هایی برای جوانان پرداخته شود . از آنجا که جوانان بزرگ ترین سرمایه ها و پویاترین نیروهای هر جامعه در مسیر سازندگی و رسیدن به رشد و بالندگی آن جامعه می باشند تا جایی که می توان میزان موفقیت هر جامعه ای در گذر از عقب ماندگی و صعود به قله رفیع توسعه یافتگی را از روی میزان مشارکت نسل جوان آن جامعه در عرصه های مختلف سازندگی پیش بینی نمود، لذا شناخت هرچه بیشتر جوانان و آشناشدن با ویژگی های طرحواره ای آنان می تواند زمینه ساز رشد آن جامعه باشد.لذا در این پژوهش سعی بر آن است نقش طرحواره های ناسازگار اولیه بر رفتارهای پرخطر مورد بررسی قرار گیرد.
۱-۴-اهداف پژوهش
این پژوهش ابتدا میزان رفتارهای پرخطر در بین دانش ­آموز و همچنین وضعیت طرحواره های ناسازگار اولیه آنها را مورد مطالعه قرار داده و سپس با در دست داشتن این اطلاعات به کشف روابط موجود میان این دو مقوله و چگونگی پیش بینی رفتارهای پر خطر دانش ­آموز براساس طرحواره های ناسازگار اولیه در آنها پرداخته می شود.
۱-۵- فرضیه های پژوهش
فرضیه اصلی:
بین طرحواره های ناسازگار اولیه و رفتارهای پرخطر دانش آموزان رابطه وجود دارد.
فرضیه های فرعی:
فرضیه فرعی اول: بین طرحواره ی رهاشدگی/بی ثباتی و رفتارهای پرخطر دانش آموزان رابطه وجود دارد.
فرضیه فرعی دوم: بین طرحواره ی بی اعتمادی/بدرفتاری و رفتارهای پرخطر دانش آموزان رابطه وجود دارد.
فرضیه فرعی سوم: بین طرحواره ی محرومیت هیجانی و رفتارهای پرخطر دانش آموزان رابطه وجود دارد.
فرضیه فرعی چهارم: بین طرحواره ی نقص/شرم و رفتارهای پرخطر دانش آموزان رابطه وجود دارد.
فرضیه فرعی پنجم: بین طرحواره ی انزوای اجتماعی/بیگانگی و رفتارهای پرخطر دانش آموزان رابطه وجود دارد.
فرضیه فرعی ششم: بین طرحواره ی وابستگی/بی کفایتی و رفتارهای پرخطر دانش آموزان رابطه وجود دارد.
فرضیه فرعی هفتم: بین طرحواره ی آسیب پذیری نسبت به زیان وبیماری و رفتارهای پرخطر دانش آموزان رابطه وجود دارد.
فرضیه فرعی هشتم: بین طرحواره ی خودتحول نیافته/گرفتارو رفتارهای پرخطر دانش آموزان رابطه وجود دارد.
فرضیه فرعی نهم: بین طرحواره ی شکست و رفتارهای پرخطر دانش آموزان رابطه وجود دارد.
فرضیه فرعی دهم: بین طرحواره ی استحقاق/بزرگ منشی و رفتارهای پرخطر دانش آموزان رابطه وجود دارد.
فرضیه فرعی یازدهم: بین طرحواره ی خویشتن داری / خودانضباطی ناکافی و رفتارهای پرخطر دانش آموزان رابطه وجود دارد.
فرضیه فرعی دوازدهم: بین طرحواره ی اطاعت و رفتارهای پرخطر دانش آموزان رابطه وجود دارد.
فرضیه فرعی سیزدهم: بین طرحواره ی ازخودگذشتگی و رفتارهای پرخطر دانش آموزان رابطه وجود دارد.
فرضیه فرعی چهاردهم: بین طرحواره ی بازداری هیجانی و رفتارهای پرخطر دانش آموزان رابطه وجود دارد.
فرضیه فرعی پانزدهم: بین طرحواره ی سرسختانه/عیب جویی افراطی و رفتارهای پرخطر دانش آموزان رابطه وجود دارد.

توجه به کارآمدی زنجیره تامین بیشتر نمایان می­ شود. در بازار رقابتی امروز محصول سالم و با کیفیت باید در کوتاه­ترین زمان ممکن در اختیار مشتری قرار بگیرد تا بنگاه اقتصادی بتواند رضایت مشتری را جهت حفظ آن و جلب مشتری­های جدید فراهم کند. یک زنجیره تامین کارآمد در هر صنعتی نقش بسزایی در موفقیت آن دارد و صنایع غذایی نیز از این قضیه مستثنی نمی­باشند. در حالی که صنایع غدایی در حال حاضر درگیر مسایلی مانند امنیت غذایی، دورریز محصولات، کشاورزی و سلامت عمومی می­باشد چالش­های جدیدی مانند تغییرات آب و هوایی و تجارت منصفانه ظهور یافته­اند و نگرانی­هایی هم در مورد صنایع غذایی پایدار ایجاد شده­است [۱۱]. از طرفی صنایع غذایی با توجه به آثار مستقیم و غیر مستقیمی که در زندگی افراد می­ گذارد می ­تواند در شکوفایی اقتصاد کشورهای دنیا نقش بسزایی داشته باشد و تاثیرات مثبت بسیاری در آن ایجاد کند. از جمله­ این آثار می­توان به افزایش بهره­روی نیروی انسانی و سرمایه، ایجاد بازار مصرف برای بیشتر محصولات، کاهش ضایعات، عرضه بهداشتی­تر محصولات غذایی، رعایت استانداردهای مواد غذایی و صرفه­جویی در وقت و هزینه اشاره کرد.

۱-۲ اهمیت و ضرورت تحقیق
شناخت نقاط قوت، فرصت­ها و نیز مشکلات وتنگناهای صنایع غذایی می ­تواند کشور را به چشم اندازهایی روشن­تر در این صنعت و صنایع وابسته به آن رهنما شود. فرصت­ها، مزایا و نقاط قوت صنایع غذایی در کشور ایران، امکانات بالقوه و ظرفیت­های وسیع و قابل توسعه­ای دارد به علاوه ایجاد صنایع غذایی در کشورهای در حال توسعه، نیروی کار ارزان، سرمایه­بری کمتر و افزایش توان ارزی کشور از طریق صادرات محصولات غذایی موجب چند برابر شدن ارزش این صنعت می شود. طبق آمار اعلام شده از طرف وزارت صنعت و معدن جمهوری اسلامی در ایران و در سال ۱۳۹۰ در حدود ۲۹۴۸ فقره مجوز برای محصولات غذایی و آشامیدنی صادر شده­است و ۱۰۸۲۳۸ میلیارد سرمایه گذاری در این صنایع صورت گرفته که سهم این رقم از کل ۱۳٫۳۲ درصد بوده در حالی که با ایجاد ۸۸۰۵۷ شغل ۱۸٫۹۶ درصد از کل شغل­های ایجاد شده در این زمینه بوده است که خود می ­تواند گواهی بر گفته­های فوق باشد. از طرفی ۶۳۸۲۲۲ شغل در سال­های۸۶ تا ۹۰ در زمینه صنایع غذایی و آشامیدنی ایجاد شده است که ۱۷٫۱۱ در صد از سهم کل را شامل می­ شود و طبق پیش بینی های بعمل آمده تولید محصولات غذایی در ایران در سال پایانی برنامه چهارم افزایش چشمگیری خواهد داشت [۱].
با توجه به آمار فوق وجود حمایت و پشتیبانی از توسعه فعالیت­های صنایع غذایی به تقویت بخش عمده­ای از اقتصاد کشور منجر شده و موجب ایجاد کسب و کاری امن با فرصت­های شغلی فراوان می­ شود که از نیازهای عمده­ی یک کشور می­باشد. توجه به این صنایع تاثیرات مثبت دیگری نیز دارد که افزایش تولید و امنیت غذایی، تامین نیازهای عمده معیشتی جامعه و مواد خام مورد نیاز بسیاری از صنایع، افزایش درآمد کشاورز و در نتیجه اشتغال­زایی و عدم مهاجرت از روستا به شهر، جلوگیری از خروج ارز برای واردات مواد غذایی و جلوگیری از صدور مواد اولیه خام کشاورزی را می­توان به عنوان عمده­ترین آنها نام برد.
اما همه این­ها زمانی امکان­ پذیر است که یک زنجیره تامین مناسب و یک­پارچه در این صنعت حاکم باشد و تمامی موارد دخیل و تاثیرگذار روی آن را در نظر بگیرد. هر صنعتی که بتواند فراتر از مرزها رفته و وارد بازارهای جهانی شود قطعا آینده­ای روشن داشته و می ­تواند بیشترین کمک را به رشد اقتصادی یک کشور بکند. رقابت در کلاس جهانی زمانی امکان‌پذیر است که بتوان در بحث زنجیره تامین سرآمد بوده و در تمامی نقاط سازمان‌ آن را به اجرا درآورد. در فضای پیچیده و رقابتی بازارهای جهانی امروز بدون توجه به زنجیره تامین و انتخاب بهترین استراتژی ادامه­­ی حیات صنایع عملا غیر ممکن می­باشد و زنجیره تامین یک لایه، پاسخگوی نیازهای آن­ها نیست و جهت باقی ماندن در این بازار باید با قوانین و شرایط جدید خود را وفق داده و در صورت لزوم به دنبال ایجاد یک رویکرد جدید و یک­پارچه برای زنجیره تامین خود باشند تا بهترین اجناس را در مناسب­ترین زمان و پایین­ترین قیمت ارائه دهند [۱۲, ۱۳]. همچنین افزایش اطلاعات، تنوع محصولات، اهمیت توسعه روابط با تامین کنندگان و مشتریان و ضرورت مدیریت فرایند کسب و کار اهمیت وجود زنجیره تامین را دو چندان می­ کند.
محصولات غذایی مستقیما بر روی سلامت جامعه تاثیر می­گذارند، در نتیجه باید توجه ویژه­ای به کیفیت این محصولات داشت. ارائه محصولات با کیفیت مناسب منوط به توجه به جریان مواد از اولین نقطه تا لحظه رسیدن به دست مشتری می­باشد و تنها با داشتن یک زنجیره تامین کارآمد است که می­توان این موضوع را مدیریت کرد. در حال حاضر توجه به زنجیره تامین پایدار نیز به شدت در جوامع گوناگون مورد توجه قرار گرفته است. امروزه بیشتر کشورها اعم از توسعه یافته و در حال توسعه به دنبال کم کردن تولید گازهای گلخانه­ای می­باشند. برای مثال کشور چین در یازدهمین برنامه توسعه ۵ ساله خود بر کاهش ده درصدی تولید گاز دی اکسید کربن به شدت تاکید کرده است [۱۴]. یکی از دغدغه­ های اصلی مدیران بنگاه­های اقتصادی، مدیریت و صرفه جویی هزینه­ها می­باشد و آن­ها سعی می­ کنند با کاهش هزینه بتوانند خدمات و محصولات بهتری را به مشتریان خود ارائه دهند تا در بازار رقابت از رقیبان خود پیشی بگیرند. در صورتی که زنجیره تامین انعطاف­پذیری مناسبی داشته باشد در کنار حفظ کارایی و بازده می ­تواند به کاهش هزینه­ها نیز کمک کند. در نتیجه وجود یک زنجیره تامینی که بتواند تمامی شرایط را محیا کند ضروری به نظر می­رسد.
۱-۳ اهداف تحقیق
در این تحقیق سه چالش کیفیت و سلامت محصول، کارآمدی حمل و نقل و توجه به پایداری محیط زیست به عنوان فاکتورهای اصلی یک زنجیره تامین غذایی در نظر گرفته شده است که برای مدیریت آن­ها یک مدل یک­پارچه ارائه می­ شود. بهینه سازی فرایند کیفیت و سلامت محصولات غذایی در زنجیره تامین غذایی همراه با کنترل هزینه حمل و نقل و حفظ پایداری محیط زیست اهداف پروژه می باشند. در این مدل با تعیین جریان مواد، شرایط مناسب برای حمل و نقل و جا به ­جایی آن­ها انتخاب شده و برای آن­ها تصمیم گرفته می­ شود. همچنین بهینه­سازی هزینه­ها هدف اصلی می­باشد.
۱-۴ ساختار تحقیق
در ادامه این تحقیق ابتدا در فصل دوم به بررسی برخی مقالات مرتبط پرداخته خواهد شد و چالش­های مطرح شده در زمینه زنجیره تامین مواد غذایی جداگانه مورد بررسی قرار خواهد گرفت. در بخش سوم مدل یک­پارچه­ای ارائه می­گردد و با بهره گرفتن از مثال­های عددی متعدد در مقیاس­های متفاوت اعتبار آن سنجیده می­ شود. این مدل در بخش چهارم در یک مطالعه موردی مورد استفاده قرار می­گیرد. در بخش پنجم نتایج بدست آمده بررسی و پیشنهادهایی جهت انجام مطالعات آتی ارائه خواهد شد.
فصل دوم
ادبیات و پیشینه تحقیق
۲-۱ مقدمه
در این بخش ابتدا به مفهوم اصلی زنجیره تامین وضرورت وجود آن پرداخته می­ شود و سپس چالش­های مطرح شده در این تحقیق بیشتر بررسی خواهند شد و به مرور بعضی از مقالات مرتبط با هریک بررسی خواهند شد تا با این مفاهیم و پیشینه­ی تحقیق آن­ها آشنایی بیشتری حاصل شود. با طبقه ­بندی پیشینه مطالعات می­توان اهمیت موضوع را بهتر نشان داد و رویه­ی مناسبی جهت ادامه کار و ارائه مدلی جدید ترسیم کرد.
۲-۲ زنجیره تامین و ضرورت وجود آن
در مقالات مختلف تعاریف بساری برای مفهوم زنجیره تامین و مدیریت آن ارائه شده­ است که بسیار نزدیک به هم می­باشند و به اختصار در این بخش به مرور برخی از آن­ها می­پردازیم:

• • مفهوم زنجیره تامین در سال ۱۹۸۰ توسعه یافت. زنجیره تامین تمامی قسمت­ های مختلف یک سازمان را شامل می­ شود که تمامی بخش­های آن را از نقطه شروع فعالیت و دریافت مواد اولیه و ایجاد ارزش افزوده بر روی آن تا تولید محصول و تحویل آن به مشتری، در بر می­گیرد و مدیریت زنجیره تامین عبارت است از برقراری ارتباط منظم میان آن­ها با بهره گرفتن از ابزار­های موجود و یک­پارچه­سازی آن. اساسی­ترین ایده برای ایجاد زنجیره تامین این می­باشد که شرکت­ها و سازمان­های مختلفی که در ارتباط با یکدیگر مشغول به فعالیت می­باشند بتوانند با تبادل اطلاعات بر روی بازدهی هم تاثیر مثبت بگذارند که این امر در نهایت منجر به افزایش سوددهی سازمان­ها شده و باعث ایجاد رضایت­مندی در مشتریان ­شود [۱۵, ۱۶].

• • زنجیره تامین مجموعه ­ای از تامین­کنندگان، تولیدات، انبارداری و شبکه­ توزیع می­باشد که در پی تبدیل مواد اولیه به محصول نهایی و رساندن آن به دست مشتری می­باشند [۱۷].

• • زنجیره تامین شبکه­ ای پویا می­باشد که از تجارت­های مختلف تشکیل شده و روابط میان آن­ها را مدیریت می­ کند [۱۸].

• • زنجیره تامین یکی از زمینه ­های توسعه ­یافته تجارت است که اساسا شامل پاسخ به تقاضا و ارائه نقشه راه مناسب برای عرضه و تقاضاست و موجب یک­پارچه شدن سیستم لجستیک داخلی و خارجی سازمان برای ارتباط با سایر بخش­ها مانند عرضه کننده، توزیع کننده، خرده­فروشان و ارائه کنندگان خدمات حمل و نقل می­ شود که در نهایت افزایش کارایی و بازده سازمان را نتیجه می­دهد [۱۹].

• • در حالت کلی زنجیره­ تامین از دو یا چند سازمان تشکیل می­ شود که رسما از یکدیگر جدا بوده و به وسیله­ جریان­های مواد، اطلاعات و مالی به یک­دیگر مربوط می­شوند. این سازمان­ها می­توانند بنگاه­هایی باشند که اجزای محصول نهایی یا خدمات را تولید می­ کنند یا در فرایند آن نقش دارند. حتی مشتریان و مصرف کنندگان نیز یکی از اجزای این سازمان­ها و زنجیره­ی تامین می­باشند [۴].

• • مدیریت زنجیره تامین مجموعه ­ای از راهکارهاست، جهت یک­پارچه­سازی اعضای زنجیره (تامین کنندگان، تولیدکنندگان، توزیع­کنندگان، خرده فروشان و مشتریان نهایی) که هدف آن کاهش هزینه­ های سیستم و نیز افزایش سطح خدمت­دهی به مشتریان است [۲].

شکل(۲-۱) شمایی از زنجیره تامین[۲]
وظایف زنجیره تامین:

1. 1. ایجاد سود بلند مدت

1. 1. پیاده­سازی روابط و همکاری میان آن­ها

1. 1. شکل­دهی به شراکت­ها در سطوح مختلف

1. 1. مدیریت اطلاعات

1. 1. کاهش هزینه­ های زنجیره تامین [۲۰]

از مشتریان هر بنگاه اقتصادی به عنوان دارایی­ های نامشهود آن نام برده می­ شود و در صورتی که هر بنگاه به مشتریانش پاسخ مناسبی ندهد، آن­ها را به سرعت از دست خواهد داد. در واقع حیات سازمان­ها و تولیدکنندگان مختلف امروزه به وجود نوعی رویکرد مدیریتی بستگی دارد که قادر به پاسخگویی به مشتریان مختلف و تغییرات سریع بازار باشد. در این برهه از زمان که همراه با بهبود در فرآیندهای تولید و به کارگیری الگوهای علمی جدید شده است مدیران بسیاری از صنایع دریافته­اند که برای ادامه حضور در بازار، تنها بهبود فرآیندهای داخلی و انعطاف­پذیری در توانایی­های خود شرکت کافی نیست بلکه تمامی قسمت­ های زنجیره را باید بهبود ببخشند و آثاری که بر روی هم می­گذارند را بررسی کنند که این امررا می­توان با طراحی و پیاده سازی یک زنجیره تامین کارآمد و به روز محقق ساخت. جهانی شدن تجارت و گسترش اطلاعات توجه به رویکرد­های جدید را الزامی می­ کند و تجارت­های مختلف را ملزم به استفاده از سیستم­های اطلاعاتی و نرم­افزارهای جدید می­ کند [۲۱].
در گذشته کمتر سازمانی به زنجیره تامین خود توجه می­کرد و عملا برنامه­ای برای مدیریت آن نداشت. اما تغییر فرایند کسب و کار تمامی مدیران را ملزم به توجه به زنجیره تامین و مدیریت آن کرده است و در حال حاضر کمتر شرکتی پیدا می­ شود که همچنان سیستم مدیریتی عمودی داشته باشد. با توجه به موفقیت تولیدی­هایی که توجه ویژه­ای به زنجیره تامین خود داشته اند گرایش سایر بنگاه­های اقتصادی به این موضوع به شدت افزایش یافته است و روز به روز به علاقه­مندان به کارگیری آن افزوده می­ شود. با توجه به وجود بخش­های متفاوت در یک تجارت نوین از جمله برنامه­ ریزی، بازاریابی، تولید و خرید و فروش وجود یک ساختار منظم و دقیق برای موفقیت در آن امری ضروری به نظر می­رسد. افزایش رقابت در سطح جهانی و همراه شدن آن با پیشرفت­های فناوری اطلاعات نیز، برنامه­ ریزی زنجیره­تامین را به مهم­ترین بخش تجارت در زمینه ارائه خدمات و تولیدات تبدیل کرده است [۲۲]. زنجیره های تامین تنها مربوط به سازمان­ها و کارخانه­های تولیدی نمی­شوند و شرکت­ها و سازما­ن­های خدماتی نیز دارای زنجیره تامین مختص خود هستند. پیچیدگی‏ زنجیره تامین و مدیریت آن ممکن است در صنایع و سازمان­های مختلف با یکدیگر تفاوت­های عمده و بسیاری داشته باشند. وجود زنجیره تامین به تنهایی نمی­تواند متضمن موفقیت یک شرکت باشد زیرا این موضوع دارای مفهومی توسعه یافته و پیچیده می­باشد از این رو انجام مطالعات علمی بر روی زنجیره تامین و ارائه راه­کارهای جدید علمی برای به کارگیری آن ضروری به نظر می­رسد. شاپیرو^[۱] در کتاب خود علوم مختلف جهت مطالعه­ زنجیره تامین را معرفی کرده و مورد بررسی قرار داده ­است که یورگنسن^[۲] آن­ها را به شکل زیر طبقه بندی می­ کند:

• • شکل­ گیری استراتژی و نظریه­ شرکت

• • حمل و نقل، تولید، و مدیریت موجودی

• • حسابداری مدیریت

• • پیش ­بینی تقاضا و علم بازاریابی

• • تحقیق در عملیات

با توجه به دیدگاه­ های مختلف موجود برای مطالعه­ زنجیره تامین از تمامی علوم در هر مطالعه استفاده نمی­ شود. اگر سه دیدگاه مدیریتی و اقتصادی و ریاضی را عمده ترین دیدگاه ­ها برای مطالعه زنجیره تامین در نظر بگیریم استفاده از هر یک از علوم فوق به صورت زیر خواهد بود.
دیدگاه مدیریتی: استفاده از علوم شکل­ گیری استراتژی و نظریه­ شرکت و در بخش­هایی بهره از علوم حمل و نقل، تولید و مدیریت موجودی
دیدگاه اقتصادی: استفاده از علوم حسابداری مدیریت، پیش ­بینی تقاضا و بازاریابی
دیدگاه ریاضی: استفاده از علوم پیش ­بینی تقاضا، تحقیق در عملیات و بخش­هایی از علوم حمل و نقل، تولید و مدیریت موجودی [۲۱، ۱۵]
۲-۳ زنجیره تامین یک­پارچه
زنجیره تامین یک­پارچه، متفاوت با زنجیره تامین سنتی است. یک زنجیره تامین سنتی با توجه به این که بر جریان اطلاعات گسسته یا مجزا تاکید دارد، یک­پارچه نیست و حداقل دو اشکال دارد. اولا، در نتیجه عقب افتادگی­های پلکانی در زنجیره تامین، دقت پیش ­بینی به علت افزایش در عدم اطمینان تقاضا به عنوان یک نتیجه از جریان های اطلاعات منفصل، کاهش خواهد یافت (از این مورد به عنوان اثر شلاق چرمی نیز یاد می­ شود). پیش ­بینی نادرست معمولاً موجودی اضافی را برای تامین­کنندگان و تولیدکنندگان به همراه دارد. ثانیا، معمولاً به علت این که فرآیندهای کسب وکار در سراسر بخش­های زنجیره تامین به صورت یک­پارچه و مرتبط نیستند، یک زنجیره تامین سنتی به آهستگی به تغییرات تقاضا واکنش نشان می­دهد که باعث نارضایتی مشتریان و از دست رفتن آن­ها می­ شود. در نتیجه رویکرد سنتی، اغلب با سطوح بالاتری از عدم اطمینان محیطی روبرو می­ شود [۱۵, ۱۶].
بارات و اولیویر پیشنهاد می­ کنند که یک­پارچگی وقتی در یک سازمان اتفاق می­افتد که دو یا چند شرکت مسئولیت برنامه­ ریزی مشترک مبادله­ای را بر عهده بگیرند و مدیریت، اجرا و اطلاعات اندازه گیری عملکرد را با هم به اشتراک بگذارند [۳ ، ۲۳-۲۵]. اولین قدم در ایجاد یک زنجیره تامین یک­پارچه تعریف یک رویه کارشناسی جهت انتخاب تامین­کنندگان و تنظیم روابط میان سازمان و این تامین کنندگان می­باشد [۵۳]. البته مدیران جهت موفقیت در یک­پارچه­سازی زنجیره تامین نباید تنها بر روی مسائل خاصی تمرکز کنند بلکه باید به یک­پارچه­سازی تمامی اجزا از جمله تامین­کنندگان، مشتریان و جریانات داخلی نیز بپردازند زیرا قسمت­ های مختلف زنجیره بر روی یکدیگر تاثیر مثبت و منفی زیادی دارند و یک زنجیره تامین یک­پارچه می ­تواند در ارائه محصولی با کیفیت بهتر موثر باشد و حتی توجه به این موضوع سبب کاهش عدم قطعیت و ایجاد آثار مخرب در محیط زیست نیز می­ شود. لذا در بازار رقابتی امروز توجه به زنجیره تامینی یک­پارچه و نوین با در نظر گرفتن کلیه­ جوانب امری ضروری­ است­ [۵۵-۵۷].
۲-۴ فرآیندهای عمده­ی مدیریت زنجیره تامین

وابسته به ورزش

_

در فصل مسابقات

متوسط تا زیاد

_

تنها در برگشت به حالت اولیه

_

فصل مسابقات قهرمانی

۲-۴-۶- شدت تمرین
شدت، به میزان سختی کار و اغلب به معنی بیشترین مقدار کاری که فرد توانایی انجام آن را دارد گفته
می­ شود (۲۷). سطح شدت به طور مستقیم متناسب با بلندی یا درازی یک تمرین می­باشد. شدت کلی یک برنامه بوسیله مهارت ­ها و تمرین­های انتخاب شده تعیین می­گردد (۹).از طرف دیگر شدت برای تمرینات چرخه­ی کشش- کوتاه شدن به دو طریق حائز اهمیت می­باشد، یکی مقدار نیروی اعمال شده و دیگری میزان تلاش فرد به هنگام اجرای تمرینات می­باشد. پس از مرحله مقدماتی و گرم کردن، سرعت اجرا همراه با حداکثر تلاش و پیش ­بینی زمان استراحت کافی بین نوبت­های متوالی حرکات برای کسب آثار مطلوب تمرین ضروری است. همچنین سرعت کشش عضله با ارزش­تر از بزرگی کشش می­باشد. تمرین­های پلایومتریکی با شدّت بالا دارای تنش­ها و بکارگیری واحدهای عصبی ماهیچه­ای^[۶۱] بیشتری به جهت اجرای عمل و مقاومت در برابر کشش­های نیروی زمین است (۳۵). علاوه بر عواملی همچون نوع حرکت و ارتفاع اجرا عوامل دیگری نیز در تعیین میزان شدت تمرین مؤثر می­باشند که در جدول (۲-۳) (۱۴) ذکر شده است.

جدول(۲-۳). عوامل تأثیرگذار بر شدت تمرینات پلایومتریک (۱۴)

عامل

اثر

نقاط تماس

نیروی جاذبه زمین هنگام اجرای مهارت­ های پلایومتریک نسبت به دو پا فشار بیشتری را بر روی عضلات بافت همبند^۳ و مفاصل^۴ وارد می­ کند.

سرعت

سرعت بالاتر، باعث افزایش فشار مهارت می­ شود.

ارتفاع مهارت

با بالاتر رفتن ارتفاع مرکز ثقل بدن، میزان نیرو در زمان فرود افزایش می­یابد.

وزن ورزشکار

با افزایش وزن بدن ورزشکار، فشار بیشتری بر روی عضلات، بافت همبند و مفاصل وارد می­ شود، که این کار را می­توان از طریق جلیقه­های وزنه، وزنه­های مچ دست و مچ پا اعمال کرد.

تمرینات پلایومتریک را براساس بازتاب درجه فشار تمرین بر روی سیستم عصبی- ماهیچه ای به دو دسته تمرینات با شدت پایین و تمرینات با شدت بالا تقسیم می­شوند:

که در این رابطه، m نسبت ترکیب درصد فاز گاز به مایع می‌باشد. در صورتی که مقدار m زیاد باشد، حلالیت گاز در فاز مایع کم خواهد بود مانند انحلال گازهایی که تولید هیدرات می‌کنند، پس عبارت مقاومت فاز گاز در برابر فاز مایع قابل صرفه نظر کردن خواهد بود و در نظر گرفتن تمامی مقاومت برای فاز مایع دور از ذهن نخواهد بود. در مواردی که عکس فرض بالا رخ دهد، مانند مواردی که انحلال گاز در فاز مایع شدید باشد، مقدار m کوچک بوده و مقاومت گاز کنترل کننده انتقال جرم در نظر گرفته می‌شود. چنین شرایطی را برای انحلال آمونیاک در فاز مایع می‌توان متصور شد. بنا به توضیح داده شده می‌توان از مقاومت انتقال جرم مربوط به فاز گاز زمانی که سخن از تشکیل هیدرات و نفوذ گازهایی با حلالیت ناچیز مانند متان و اتان به میان آید، در برابر مقاومت فاز مایع صرف نظر نمود.

۲- استفاده از همزن برای یکنواخت نمودن خواص فاز تشکیل هیدرات علاوه بر از بین بردن مقاومت انتقال حرارت درون فاز مایع، باعث از بین بردن مقاومت انتقال جرم مربوط به توده فاز مایع نیز می‌گردد.
۳- بالا بردن دور همزن همواره یکی از عوامل افزایش انتقال جرم و در نتیجه کاهش مقاومت مربوط به آن‌ می‌باشد. به تعبیر دیگر بالا بردن دور همزن برای رسیدن به مقدار مصرف مواد اولیه برای راکتورهایی کاربرد دارد که مقاومت انتقال جرم در برابر مقاومت ناشی از واکنش کنترل‌کننده مقدار مصرف می‌باشد.
۴- مقاومت نزدیک به ذرات هیدرات از ترکیب دو مقاومت انتقال جرم از درون فاز مایع به نزدیکی فاز هیدرات و واکنش تشکیل‌هیدرات می‌باشد. رابطه زیر مقاومت کلی در دور هر ذره هیدرات را نشان می‌دهد:

(۳-۲)

که مقدار k_R ضریب واکنش از درجه اول و k_D ضریب انتقال جرم در لایه اطراف ذره هیدرات می‌باشند. برگرون^[۱۳۳] با بهره گرفتن از رابطه شروود برای ذرات کروی مقدار k_D را در حدود ۱۰^-۵ m/s محاسبه نموده با مقدار k_R که توسط کلارک^[۱۳۴] در حدود ۱۰^-۸ m/s گزارش شده مقایسه و نتیجه گرفت که بدین ترتیب می‌توان از مقاومت انتقال جرم در لایه اطراف هیدرات در برابر واکنش تشکیل هیدرات صرف نظر کرد. رابطه زیر معادله مصرف گاز را برای اساس نیروی محرکه به صورت غلظت نشان می‌دهد:

(۳-۳)

در این رابطه فرض شده تا از مقاومت‌های فاز گاز در سطح مشترک و توده فاز مایع صرف نظر شود. A_p سطح تماس ذرات هیدرات با فاز مایع تعریف شده و شامل تمامی ذرات و هسته‌های هیدرات می‌گردد. مقدار A_V-L نیز سطح تماس مشترک بین فاز گاز و مایع تعریف شده است. با توجه به اینکه تولید هیدرات مانند فرایند‌های کریستالیزاسیون با افزایش تعداد هسته‌ها و رشد آنها همراه است، افزایش تعداد و اندازه ذرات منجر به افزایش سطح ذرات خواهد شد. با نگاهی به رابطه فوق مشاهده خواهد شد که با افزایش مقدار سطح (A_P) مقدار سرعت مصرف (dn/dt) نیز ناگزیر افزایش خواهد یافت. این امر بر خلاف اطلاعات موجود در مقالات و تحقیقات است که تاکنون به چاپ رسیده‌اند. به تعبیر دیگر با نگاهی به مقالات و تحقیقاتی که بر روی فرایند تشکیل هیدرات در دما و فشار ثابت انجام گرفته‌اند، می‌توان مشاهده نمود که سرعت تشکیل هیدرات در مرحله رشد هیدرات ثابت خواهد ماند.
برای توجیه نمودن سرعت ثابت مصرف گاز توسط هیدرات ناگزیر به قبول ناچیز بودن مقاومت واکنش تشکیل هیدرات و انتقال جرم حول ذرات هیدرات در برابر مقاومت انتقال جرم در سطح مشترک گاز- ‌‌مایع خواهیم بود. می‌توان نتیجه گرفت از مقاومت‌های ذکر شده تنها مقاومت انتقال جرم در فاز مایع محدود‌کننده تشکیل‌هیدرات‌می‌باشد. بدین‌ترتیب می‌توان معادله مصرف گاز و تولید هیدرات را به صورت زیر بیان نمود:

(۳-۴)

تشکیل هیدرات با پیدایش مستمر پدیده
در انتهای قرن بیستم، توسعه معادلات‌حاکم بر جریان‌های مختلف در دینامیک سیالات به بلوغ نسبی رسید. امّا، مشخص شد که هنوز معادلات بی‌شماری از مسائل طبیعی وجود دارد که حل کردن آن‌ بطور تحلیلی غیر ممکن است. این موضوع باعث پیدایش و توسعه راهکارهای حل نیمه دقیق از یک طرف و شبیه سازی عددی (حل عددی) از طرف دیگر شد. تکنیک‌های حل نیمه دقیق که بطور گسترده در دینامیک سیالات بکار گرفته می‌شود، در مواردی نظیر روش‌های اغتشاشی، تقریب تشابه، روش انتگرالی برای محاسبه لایه مرزی و همچنین روش مشخصه‌ ها در جریان‌های مافوق صوت غیر لزج کاربرد دارد. در مقابل، تکنیک‌های عددی برای حل میدان جریان در رژیم‌های مختلف بکار گرفته شد.
امروزه، دینامیک سیالات عددی از اهمیت بسیار زیادی برخوردار است. به همین دلیل از همان ابتدا پیدایش تکنیک‌های حل عددی، کاربرد آنها در دینامیک سیالات عددی همواره مد نظر قرار داشته است. با توسعه سخت‌افزارها و نرم افزار‌های برنامه نویسی، دینامیک سیالات عددی نیز توسعه یافته بطوریکه امروزه به‌عنوان یکی از مهمترین روش‌های شبیه سازی عددی مسائل سیالاتی و حرارتی مختلف بشمار می‌رود. برای حل عددی فرم گسسته معادلات‌دیفرانسیلی پاره ای، تعیین شرائط مرزی و اولیه الزامیست. این موضوع در بحث ریاضی یک اصل محسوب می‌شود. در شبیه سازی عددی جریان سیالات علاوه بر مطرح بودن بحث ریاضی حل معادلات، باید نوع و فیزیک جریان نیز در مرزهای دامنه محاسباتی به حلگر شناسانده شود. بنابراین هدف از تعریف شرائط مرزی در دینامیک سیالات عددی، مقید ساختن فرم گسسته معادلات برای حل آن‌ در یک چهارچوب خاص و نیز تعریف ویژگی جریان در مرزهای دامنه محاسباتی می‌باشد. فرم‌های متعددی از شرائط مرزی برای شبیه سازی جریان وجود دارد. بعضی از شرائط مرزی حالت خاص داشته و بعضی از آن‌ نیز بطورگسترده‌ای برای آنالیز انواع جریان استفاده می‌شود. استفاده از شرط مرزی مناسب تابعی از نوع رژیم جریان، اطلاعات موجود در ورودی و خروجی جریان و نیز سازگاری نوع حلگر و الگوریتم عددی استفاده شده با شرط مرزی است. در صورت انتخاب نامناسب شرط مرزی، نه تنها دقت شبیه‌سازی کاهش می‌یابد بلکه در مواقعی نیز موجب همگرائی کند و یا حتی واگرائی در روند حل می‌شود.
در اینجا به کمک دینامیک سیالات عددی ما با ارائه قسمتی از لوله در حال تشکیل هیدرات، به بررسی شرایط فیزیکی تشکیل هیدرات پرداخته‌ایم. در شکل ‏۳‑۶ و شکل ‏۳‑۷ می‌توان مدل ارائه شده را مشاهده نمود. معمولا هیدرات‌ها به صورت یک فیلم کریستالی نازک متخلخل در سطح تماس بین فاز آبی و فاز هیدروکربنی(گاز یا مایع) شکل می‌یابند. مکانیزم تشکیل هیدرات برای یک قطره آب شامل سه مرحله زیر می‌باشد:
مرحله ۱ : گسترش یک فیلم نازک متخلخل هیدرات پیرامون یک قطره آب
مرحله ۲ : توسعه هیدرات
مرحله ۳ : تبدیل توده به هیدرات
شکل ‏۳‑۶ : شماتیک مدل ارائه شده در حال تشکیل هیدرات
شکل ‏۳‑۷ : شماتیک مکانیزم پیشنهادی تشکیل هیدرات از یک قطره آب
دینامیک سیالات عددی پژوهش
دینامیک سیالات عددی یک تکنیک شبیه سازی است که با بهره گرفتن از آن‌ می‌توان جریان یک سیال را بطور کامل تجزیه و تحلیل نمود. با انجام این امر خصوصیت جریان، نیروها و گشتاور‌ها، ضرایب آئرودینامیکی و رفتار حرارتی آن‌ محاسبه می‌شود. در شبیه سازی جریان به این روش لازم است که مراحل زیر به ترتیب اجراء شود:
۱- مدلسازی فیزیکی
۲- تولید شبکه عددی مناسب
۳- مدلسازی ریاضی
۴- تعیین شرائط مرزی و اولیه

نهایتاً اینکه تضمین خدمات نباید مشروط باشد،چیزی زیرنویس متن اصلی نشده باشد یا اینکه پشت ضمانتنامه با شرط وشروط ریز یا کم رنگ تایپ شده ،سیاه نشده باشد و شرایطی به شکل مجزا در آن درج نشده باشد.
اینکه مشتری بتواند به راحتی وبا بهره گیری از ضمانتنامه پاسخی مناسب برای شکایت ومشکلات خود دریافت کند(همان منبع،۸۵).

اداره ارتباط با مشتری با ثبت وضبط کلیه شکایات مشتریان وانعکاس صحیح وبه موقع آنها به مدیران شرکت می توانند به معدنی از اطلاعات باارزش تبدیل گردد(همان منبع،۹۲).
۲ – جذابیت ظاهری مواد و تسهیلات
۳ – چیرگی بر وضعیتهای نامطلوب مثل دما، تهویه، سروصدا، بو، رایحه و… در سازمان
۴ – ارائه خدمات به صورت صحیح و در اول وقت
۵ – جذابیت ظاهری علامت، نشانه ها، تابلوها، تبلیغات، جزوه ها و دیگر مصنوعات در سازمان
۶ – ارائه خدمات متعهدشده
۷ – راحت بودن جانمایی فیزیکی تجهیزات و دیگر مبلمان برای مشتری، جهت تعامل با کارکنان
۸ – ارائه سریع خدمت به مشتری
۹ – ارائه خدمات تعهد شده در جدول زمانبندی
۱۰ – توجه به خانه داری به عنوان یک حق تقدم و در بالاترین سطح سفارش سازمان.
در ذیل برخی از تفاوت های شعب سنتی ومدرن را بیان می شود:(اعرابی وایزدی،۱۳۸۹،۱۴۰)
شعب سنتی شعب مدرن
-کم بودن نسبت فضای مربوط به مشتریان -بالا بودن نسبت فضای مربوط به مشتری نسبت به فضای مربوط کارکنان به فضای مربوط به کارکنان
-استفاده گسترده از صفحات جداکننده -معیارهای ایمنی مناسب تر
-عدم رعایت حریم خصوصی مشتریان -وجود فضای مطمئن تربرای مکالمات خصوصی
-مفاهیم بانکداری ابتدایی -تطابق باشرایط خرده فروشی
-محیط نامناسبی که تمایل حضوردرآن -رغبت مشتریان برای گذراندن اوقات بیشتردر
رابرای مشتری ایجاد نمی کند. شعب
-صف های طولانی وانتظار طولانی مدت -کنترل بهتر حرکت وجابجایی مشتریان
ب) بعد روشمند کردن ارائه خدمت: این بعد کیفیت به فرایندها، راه‌حلها، نظامها و تکنولوژی می پردازد که خدمات را موثر و کارا می کنند. پیامد این بعد، تحویل روان خدمات مداوم، بدون کار اضافی و انحرافات عظیم است. برخی مهارتهای خدماتی از چند عملیات تشکیل می شوند وقتی که یک عملیات مشغول است عملیات دیگری ممکن است بیکار باشد آموزش مهارت های مختلف درچند عملیات به کارکنان موجب انعطاف پذیری ظرفیت خدمات وافزایش توان خدمت دهنده در تامین تراکم تقاضا در دوره های اوج مراجعه می گردد .(اعرابی،۱۳۸۲،۵۹۷)تقسیم کار موجب کاهش انعطاف پذیری شرکت خدماتی درپاسخگویی به تقاضاهای مشتری می گردد(همان منبع،۸۷۲) . شرکت های خدماتی دیگر به تکنولوژی نوین به عنوان ابزاری برای کاهش هزینه نگریسته نمی نگرند، بلکه به آن به دیده یک مزیت رقابتی که به آسانی قابل تقلید نمی باشد، می نگرد.(همان منبع،۸۶۹) ساختار سازمانی باید روان باشد تاتغییرآرایش زمانی ومکانی همه کارکنان به منظور پاسخگویی به نوسانات درتقاضای مشتری ممکن ومیسر گردد.
بندهای این بعد، شامل موارد زیر است:
۱ – وجود پرسنل لازم و کافی برای ارائه خدمت خوب به مشتری
۲ – ارتقای ظرفیت جهت خدمت اثربخش‌تر به مشتری
۳ – وجود یک فرایند ساده و استاندارد ارائه خدمات بدون دیوانسالاریهای اضافی
۴ – تسهیلات کافی و لازم جهت ارائه خوب خدمات به مشتری
۵ – درجه ای از رویه ها و فرایندهای محفوظ از خطا
۶ – وجود فرایندهای ارائه ساختارمند و ساده به طوری که زمان ارائه خدمات در حداقل ممکن باشد.
ج) مغز خدمت: شامل خدمت واقعی، فراتر از چگونگی ارائه آن است و این بعد را می توان مهمترین بعد فن کیفیت خدمات تجدیدنظر شده دانست. به عنوان روشی برای کمک به تحویل خدمات و نه جایگزینی انسان،اهمیت تکنولوژی بیشتر می شودی ک استثناء براین روش اجرای روش خودخدمت است از طریق استقرار دستگاه هایی چون خود پرداز در بانک ها(اعرابی،۱۳۸۲ ،۸۷۷).
اکنون که تعداد زیادی از مبادلات بین مشتری وشرکت ،از طریق کانال های سنتی در حال جایگزینی توسط معاملات اینترنتی وتجارت الکترونیک انجام می شود،نقش کیفیت خدمات مهم است(حیدرزاده وحاجیها،۱۳۸۷ ،۲۱). این بعد، بندهای زیر را دربرمی گیرد:
۱ – گوناگونی و طیف خدمات
۲ – نوآوری در خدمات
۳ – شدت و عمق خدمات
۴ – اداره راحت ساعات و روزهای ارائه خدمات
۵ – وجود عملیات بیش ازحد در بخشهای سازمان خدماتی.
د) بعد مسئولیت اجتماعی: این بعد، به موارد اخلاقی و مسئولیت سازمان درقبال دیگران باز می گردد. این بعد، اثر خوبی بر ذهنیت مشتریان می گذارد. اقداماتی که برای بهبود مستمر صورت می گیرد باید هم موجب بهبود کیفیت و هم موجب کاهش هزینه ها می شود. تداوم بهبود کیفیت خدمات باید موجب کاهش هزینه ها گردد زیرا کیفیت بهتر موجب متعادل شدن توقعات مشتری با برداشت های او می گردد(اعرابی،۸۶۴،۱۳۸۲).
به میزانی که مشتریان نیاز مندی هایشان براورده می شود خواسته ها وانتظاراتشان به طور مداوم بالا می رود وامکانات جدیدی از رقبا می آموزند.(شرکت،۱۳۷۶ ،۴۳)
بندهای این بعد شامل موارد زیر است:
۱ – رفتار عادلانه سازمان به گونه ای که با همه مشتریان یکسان برخورد شود.
۲ – ارائه خدمات خوب با هزینه حداقل
۳ – برتری خدمت یعنی مشتری تشخیص دهد که نیاز بیان نشده بالقوه او، بیش از آنچه که او انتظار دارد، پاسخ داده می شود.
۴ – احساس تعهد کارکنان
۵ – داشتن شعبه در مکانهای مختلف جهت دسترسی آسان تمام اقشار جامعه
۶ – وسعت سازمان، دارابودن شخصیت حقوقی و سرمشق بودن سازمان ازنظر اخلاقی در حوزه عملکرد
۷ – ارائه خدمت خوب به تمام اقشار جامعه.
ه) بعد عنصر انسانی خدمات: این بعد، مرتبط با موارد انسانی ارائه خدمت مثل قابلیت اطمینان نسبی، پاسخگویی، همدلی و ادب است. توزیع وتخصیص زمان خدمات ،نحوه استقرار خدمات دهندگان، سیاست های مدیریت ورفتار خدمت دهنده همگی برکیفیت عملکرد خدمات موثر می باشد.(اعرابی،۱۳۸۲ ،۴۸۳)
این بعد شامل بندهای زیر است: